Międzynarodowy Dzień Zdrowia

Słuch jest jednym z kluczowych zmysłów, który pozwala ludziom w pełni doświadczać otaczającego ich świata. Wiele osób może nie zastanawiać się zbyt mocno nad swoim słuchem, dopóki nie napotkają z nim problemów lub go nie stracą. Ważne jest jednak, aby zrozumieć, że słuch jest niezbędny dla różnych aspektów naszego życia, w tym komunikacji, bezpieczeństwa, więzi społecznych i ogólnej jakości życia.

Słuch ma kluczowe znaczenie dla skutecznej komunikacji. Mowa i dźwięki wokół nas umożliwiają nam nawiązywanie kontaktu z innymi oraz wyrażanie naszych myśli, uczuć i pomysłów. Zdolności słuchowe pomagają nam rozróżniać różne dźwięki, takie jak mowa, muzyka i naturalne dźwięki, przyczyniając się do naszego rozumienia i zaangażowania w różne sytuacje komunikacyjne.

Słuch odgrywa istotną rolę w rozpoznawaniu zagrożeń w otoczeniu. Dźwięki takie jak syreny, alarmy lub krzyki ostrzegają nas o potencjalnych zagrożeniach lub sytuacjach awaryjnych. Utrata słuchu może zmniejszyć naszą zdolność do szybkiego postrzegania i reagowania na potencjalnie niebezpieczne sytuacje, zwiększając tym samym ryzyko wypadków.

Słuch odgrywa również kluczową rolę w kontaktach społecznych. Zdolność do uczestniczenia w rozmowach, słyszenia śmiechu, muzyki i innych dźwięków przyczynia się do naszej integracji z innymi ludźmi. Utrata słuchu może prowadzić do izolacji społecznej, ponieważ osoby mogą mieć trudności z uczestniczeniem w działaniach społecznych lub angażowaniem się w rozmowy z innymi.

Dobry, zdrowy słuch znacząco przyczynia się do ogólnej jakości życia. Możliwość cieszenia się muzyką, dźwiękami natury, rozmowami z przyjaciółmi i uczestniczenia w różnych aktywnościach wzbogaca nasze codzienne doświadczenia. Osoby z dobrym słuchem często doświadczają większej satysfakcji i spełnienia w życiu.

Po chorobach układu krążenia i nadciśnieniu tętniczym, problemy związane ze słuchem są uważane za trzecią najczęściej występującą chorobę w dorosłej populacji. Problemy ze słuchem można przypisać różnym czynnikom, a wśród nich wyróżnia się hałas. Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), statystyki są alarmujące. Ponad 1,5 miliarda ludzi na świecie żyje z ubytkiem słuchu, z czego prawie 430 milionów z takim, który powoduje niepełnosprawność. W Polsce z niedosłuchem zmaga się już 6 proc. populacji.

Nadmierny hałas stanowi poważne zagrożenie dla wewnętrznych struktur słuchowych, w szczególności ucha wewnętrznego (ślimaka). Pojedynczy przypadek narażenia na wyjątkowo głośne dźwięki lub długotrwałe narażenie na podwyższone poziomy dźwięku może prowadzić do niekorzystnych skutków dla słuchu. Wpływ głośnego hałasu obejmuje potencjalne uszkodzenie komórek i błon ślimaka. Długotrwała ekspozycja może powodować nadmierne obciążenie komórek włoskowatych w uchu, potencjalnie prowadząc do ich obumarcia. Postęp utraty słuchu jest ściśle związany z czasem trwania ciągłej ekspozycji na głośny hałas. Należy zauważyć, że uszkodzenie ucha wewnętrznego lub słuchowego układu nerwowego jest zazwyczaj nieodwracalne.

Oprócz narażenia na hałas w miejscu pracy (np. praca z maszynami w warsztatach stolarskich), słuch może być również narażony na hałas środowiskowy przekraczający 85 decybeli.

Angażowanie się w czynności takie jak słuchanie głośnej muzyki na koncertach, w klubach, w domu, w samochodzie lub przez słuchawki stanowi potencjalne zagrożenie dla uszu i słuchu. Na przykład słuchanie muzyki z maksymalną głośnością przez słuchawki naraża uszy na natężenie około 105 decybeli, co przekracza bezpieczny poziom. Koncerty narażają nasze uszy na około 100-110 decybeli, podczas gdy wyścigi motocyklowe i pokazy mogą osiągnąć około 95 decybeli.

Ponadto pojedyncza ekspozycja na dźwięki “impulsowe”, takie jak wybuch petardy, huk fajerwerków lub trzask pioruna (powszechnie doświadczane przez personel wojskowy, policję i osoby uprawiające strzelectwo sportowe), również może mieć wpływ na słuch. Na przykład natężenie dźwięku petard lub błyskawic może osiągnąć wartość około 150 decybeli.

Uszkodzenie słuchu może pojawić się nagle, jak w przypadku głośnego uderzenia lub stopniowo. Może być trwałe lub tymczasowe i dotyczyć jednego lub obu uszu. Nasilenie skutków uszkodzenia słuchu zależy od głośności hałasu, bliskości jego źródła i czasu trwania ekspozycji. Nierzadko zdarza się, że osoby nie zdają sobie sprawy z upośledzenia słuchu, odkrywając trudności w rozumieniu innych, szczególnie podczas rozmów telefonicznych lub w hałaśliwym otoczeniu.

Aby zrozumieć, w jaki sposób dochodzi do uszkodzenia słuchu, należy najpierw zrozumieć sposób działania ucha jako narządu. Ucho zewnętrzne wychwytuje fale dźwiękowe, na przykład z gitary, i przesyła je do błony bębenkowej. Stamtąd fale dźwiękowe są przenoszone przez ruch błony bębenkowej do ucha środkowego, gdzie młoteczek, kowadełko i strzemiączko wzmacniają wibracje i przekazują je do ucha wewnętrznego. W uchu wewnętrznym płyn jest zakłócany przez przychodzące fale, stymulując określone struktury podobne do komórek rzęsatych, które reagują na poszczególne częstotliwości lub natężenia dźwięku. Gdy komórki te wibrują, uwalniają substancje chemiczne, tworząc impuls elektryczny. Impuls ten jest następnie przekazywany przez układ nerwowy do ośrodków słuchowych w mózgu, umożliwiając nam słyszenie – na przykład właśnie dźwięku gitary.

Dlatego też, gdy komórki słuchowe w uchu wewnętrznym są narażone na zbyt głośne dźwięki, mogą ulec uszkodzeniu z powodu przytłaczającego hałasu. Uważa się, że regeneracja tych komórek jest niemożliwa, co może skutkować trwałą utratą słuchu.

Jak zawsze – “lepiej zapobiegać niż leczyć”. W rzeczywistości uszkodzeniom słuchu można skutecznie zapobiec. Jeśli pracujesz w hałaśliwym otoczeniu, Twoi przełożeni muszą podjąć niezbędne środki w celu ochrony Twojego słuchu (zapewnić słuchawki z redukcją szumów itp.).

Jeśli to możliwe, unikaj długotrwałego narażania uszu na hałas. Zapewnij więc swoim uszom częstszy odpoczynek. Możesz to zrobić na przykład podczas spaceru lub siedząc pośród spokojnych dźwięków natury. Nie słuchaj zbyt głośno muzyki w domu, w samochodzie lub przez słuchawki. Pamiętaj, że wszystko, co ma natężenie dźwięku 85 decybeli lub więcej, może uszkodzić Twój słuch.

Jeśli lubisz słuchać muzyki na koncertach, w klubach itp. lub jeśli lubisz uczestniczyć w sylwestrowym pokazie fajerwerków itp. staraj się przebywać jak najdalej od głośników lub miejsca wybuchu fajerwerków. Ponadto możesz również ograniczyć dostęp zbyt głośnej muzyki do uszu podczas koncertów, fajerwerków itp. poprzez noszenie ochronnych zatyczek do uszu, czyli stoperów.

W Bollsen oferujemy kompleksowe rozwiązania w zakresie ochrony słuchu, niezależnie od tego, czy chodzi o środowisko zawodowe, aktywność sportową czy spotkania towarzyskie. Mamy nadzieję, że rozumiesz już, że dobry słuch nie powinien być traktowany jako coś oczywistego, i że możemy wspólnie dążyć do zdrowego słuchu.